Bemoediging – De lege hemel
Geschreven door Martine Hemstede
De zomer wordt dikwijls geassocieerd met zonnige dagen, vrolijke vakanties en avondenlang genieten met vrienden. Dat zijn natuurlijk ideaalbeelden, de dagelijkse praktijk is weerbarstiger. Ook in de zomer. Juist dan misschien wel, want we zien zoveel leven en vrolijkheid om ons heen en beseffen wat we missen en waar we niet aan toekomen.
Deze ervaring brengt mij in het hart van het boek ‘De lege hemel- over eenzaamheid’ van Marjan Slob. Voor Slob is eenzaamheid ten diepste een gevoel van ‘niet verbonden voelen’. Je mist iets in jouw leven. Deze definitie spreekt mij aan. Het doet recht aan het feit dat eenzaamheid eerst en vooral een interne gewaarwording is. Wie alleen is zonder daaronder te lijden, is dus niet eenzaam. Omgekeerd kun je je behoorlijk eenzaam voelen op een drukke receptie, of onder vrienden tijdens een zomerse borrel, juist omdat je moet constateren dat je weer eens geen aansluiting vindt.
Marjan Slob bestrijdt dat eenzaamheid iets puur negatiefs is. Daarin schuilt ook haar kritiek op hoe er maatschappelijk met eenzaamheid wordt omgegaan: alsof het bestreden moet worden via een stappenplan. Want er zit ook kracht achter het gevoel van eenzaamheid. Om daadwerkelijk te lijden aan een gebrek aan verbinding moet je namelijk behoorlijk wat in huis hebben. Je moet je niet alleen een beeld vormen van je huidige situatie, maar ook inzien dat jouw situatie anders had kunnen zijn. En zo komt Marjan Slob op de laatste pagina van haar boek tot de conclusie:
“En dat brengt me op de gedachte dat alleen wezens die in staat zijn tot eenzaamheid iemand kunnen liefhebben of iemands vriend kunnen zijn. Dat is de gastvrije kant van eenzaamheid: wie een gemis kan voelen, staat open voor verbinding.”
Joost Röselaers
